Keltler, İron Age’de Avrupa’da yerleşik halklardan biridir. Keltoíberler, günümüzde İspanya’nın Kuzeybatısında ve Keltyler de kültürel geleneklerini İrlanda, İskoçya, Galler ve Breton dilinin konuşulduğu Batı Fransa’ya kadar genişletmiştir. Keltlerin kökenleri ve tarihleri hakkında birçok teori vardır, ancak kesin bir cevap yoktur. Genellikle, Keltlerin Batı Avrupa’da Urnfield ve Hallstatt kültürlerinden geldiği kabul edilir. 5. yüzyılda Keltler, barbar istilaları ile birlikte gerilemeye başladılar ve Roma İmparatorluğu’nun fethiyle tamamen Avrupa sahnesinden silinmeye başladılar.
Keltlerin Kökeni
Keltlerin kökeni hala tam olarak açıklanamamıştır, ancak genel olarak, Keltlerin Orta Avrupa’da yaşadığı ve Balkanlar, İspanya ve İngiltere gibi diğer bölgelere göç ettikleri kabul edilmektedir. Keltlerin ilk olarak tarih sahnesinde MÖ 5000 civarında ortaya çıktığı düşünülmektedir. İlk olarak İspanya’nın doğusundaki Akdeniz kıyılarında yaşamışlar ve daha sonra önemli bir bölümü bugünkü Fransa topraklarına göç etmiştir. Bu göçler sonucu, Keltler batı ve orta Avrupa ile İngiltere’yi etkileyen bir kültür haline gelmiştir.
Keltlerin göç hareketleri, birçok sebebe dayanıyor olabilir. Bunlar arasında doğal afetler ya da iklim değişikliği gibi nedenler, diğer topluluklarla yaşanan çatışmalar ve arazi ihtiyaçları yer alabilir. Ancak, göçlerinin asıl nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Keltlerin yaşadığı yerlerde arkeolojik kanıtların da bulunduğu düşünülmektedir.
Bununla birlikte, Keltler hakkında çoğu şey hakkında spekülasyon olsa da, tarihçiler Keltlerin Orta Avrupa’da yaşadığına dair mutabakata vardılar. Bu bölgede Kelt kültürünün nasıl başladığına dair kesin bir kanıt yoktur, ancak sözlü tarih, Keltlerin Orta Avrupa’da MÖ 1000’lere kadar yaşadığını göstermektedir.
Keltlerin Tarihi
Keltlerin tarihi, M.Ö. 4. yüzyıla kadar uzanır. Bu dönemde, Keltler Avrupa’nın çoğunu kaplayan birçok kavimden oluşan bir topluluktu. İlk olarak modern Fransa ve İsviçre’de ortaya çıktılar. M.Ö. 3. yüzyılda, Kelt kabileleri İber Yarımadası’nın büyük bir bölümünü işgal etti. M.Ö. 279’da, Brennus tarafından yönetilen Galatların İtalya’ya saldırısı, Keltlerin tarihinde önemli bir olay olarak kaydedildi.
Keltler, M.Ö. 2. yüzyılda, Galya, İberya ve Britanya adalarıyla İrlanda’nın tamamını kontrol ediyorlardı. Ancak, Roma İmparatorluğu’nun genişlemesi, Keltlerin egemenlikleri üzerinde önemli bir etki yarattı. M.Ö. 52’de Vercingetorix liderliğindeki Galyalılar, Jül Sezar komutasındaki Roma kuvvetleri karşısında yenildi.
Keltlerin tarihi, savaşlar, göçler ve kültürel etkileşimlerle doludur. Tarihleri boyunca, Keltler farklı teknolojiler, sanat formları ve inanç sistemleri geliştirdiler. Keltlerin savaş sanatları, Carnyx adı verilen metal boru çalgıları, savaş baltaları ve kalkanları gibi özellikleri ile ünlüdür.
- Keltler, Avrupa’nın çoğunu kaplayan birçok kavimden oluşan bir topluluktur.
- Keltler, ilk olarak modern Fransa ve İsviçre’de ortaya çıkmışlardır.
- Kelt kabileleri İber Yarımadası’nın büyük bir bölümünü işgal etmiştir.
- Kelt savaş sanatı, Carnyx, savaş baltaları ve kalkanları gibi özellikleri ile ünlüdür.
Kelt Savaş Sanatı
Kelt savaş sanatı, Keltlerin en dikkat çekici özelliklerinden biridir. Keltler, savaş alanında taktik ve strateji kullanarak rakiplerini yenmeyi başarmışlardır. Keltlerin savaşta kullandığı silahlar arasında kılıç, bıçak, mızrak, yay, ok ve taşlıklar yer alır. Keltlerin savaş sanatında özellikle mızrak kullanımı oldukça etkilidir. Kelt savaşçılarının sert bir disiplinle yetiştirildiği ve savaşlar sırasında kadınların da aktif olarak yer aldığı bilinmektedir. Kelt savaşçıları, düşmanlarını şoke eden ve psikolojik baskı yaratan taktiklerle de ünlüdür. Örneğin, savaş başlamadan önce carnix adı verilen yüksek sesli boru çalınarak düşman savaşçıları korkutulurdu.
Carnyx: Keltlerin Savaş Çalgısı
Carnyx, Keltlerin savaşlarda kullandıkları önemli savaş çalgılarından biridir. Genellikle bronzdan yapılan bu müzik aleti, boru şeklinde tasarlanmıştır ve yüksek bir sese sahiptir. Carnyx’in ucu, hayvan başları, özellikle de ejder ve yaban domuzu şeklinde yapılmıştır. Bu, Keltlerin savaşta kullanılan simgeleri göstermesi nedeniyle önemlidir.
Carnyx, aynı zamanda, Kelt savaşçılarına cesaret vermek veya düşmanlarını korkutmak için kullanılıyordu. Savaşın başlangıcında carnyx, savaşçıların cesareti ve gücüne işaret etmek için çalınırdı. Ayrıca, düşmanları üzerinde psikolojik bir etki yaratmak için de kullanılırdı. Carnyx, Keltlerin savaş sanatlarındaki önemli bir unsurdur ve çok etkili bir savaş silahı olarak kabul edilmiştir.
Carnyx hakkında ilk kayıtlar MÖ 4. yüzyıla dayanıyor ve daha sonraki yüzyıllarda sıkça kullanılmıştır. Carnyx’in özellikleri ve şekli zamanla değişti, ancak temel özellikleri korundu. Günümüzde, birçok müzede carnyxler sergilenmektedir ve birkaç müzisyen, carnyx çalmayı sürdürmektedir.
Keltlerin Savaşta Kullandığı Silahlar
Keltlerin savaş sanatları kadar savaşta kullandığı silahlar da oldukça dikkat çekicidir. Kelt savaşçıları, savaşlarında çoğunlukla iki elinde de kullanılabilecek tek elle kullanılabilen kılıçlar, mızraklar, oklar ve kalkanlar kullanırlardı. Ayrıca balta, çekiç ve kazma benzeri kesici aletler de kullanılırdı. Keltlerin, aklı çelik zırhları giymeleri de onları savaş meydanlarında farklı kılan özelliklerinden biriydi. Kullanılan zırhlar, genellikle boğa derisinden yapılmış kemik ya da plastik zırhlar olurdu. Göğüs zırhları neredeyse her zaman bronzdan yapılmıştı ve birbirine çarpan çekiç şeklindeki bağlantılarla tutturulurdu. Kelt savaşçıları, özellikle de üst sınıflar, gösterişli kıyafetler giyerlerdi ve bazen uzun saçlarını farklı şekillerde örerlerdi.
Kelt Mitolojisi
Kelt mitolojisi oldukça zengin ve ilginç bir yapıya sahiptir. Keltler tarih boyunca birçok farklı tanrı ve inanışa sahipti. Bazıları doğa tanrıları ve tanrıçalarıydı, diğerleri ise savaş için destek sağlayan savaşçı tanrılardı. En tanınmış Kelt tanrılarından biri Lugh’dur. Lugh zeka ve sanatın tanrısıdır. Diğer popüler tanrılar arasında Dagda, Cernunnos ve Brigid vardır. Kelt mitolojisine ayrıca periler, şeytanlar ve ruhlar da dahildir. Keltler aynı zamanda geçmişlerinin tanıklarını da onurlandırırlardı ve ölülerin başka dünyalarda yaşamaya devam edeceğine inanırlardı.
Keltler ve Türkler
Keltler ve Türkler arasında benzerlikler ve ilişkiler hakkındaki tartışmalar yıllardır devam ediyor. Keltlerin atalarının Orta Asya’dan göç ettiği ve Türklerle akraba olduğu düşünülüyor.
Her ne kadar birçok araştırmacı Türklerle Keltler arasında doğrudan bir bağlantı olmadığını savunsa da, ikisi arasında bazı benzerlikler bulunuyor. Örneğin, her iki topluluk da ataerkil yapıda ve savaşçı bir kültüre sahip. Ayrıca, Keltler ve Türkler arasında ticaret yolları kurulmuş ve birbirleriyle kültürel olarak etkileşimler yaşanmıştır.
Diğer taraftan, bazı araştırmacılar Kelt dilinin Türkçe ile benzerlikler taşıdığını ve kökenlerinin aynı olabileceğini düşünüyor. Ancak, bu konuda kesin bir kanıt bulunmuyor.
Tüm bu benzerliklere rağmen, Keltler ve Türkler arasında net bir bağlantı kurmanın zor olduğu kabul ediliyor. Ancak, her iki kültür de tarih boyunca önemli bir rol oynamış ve benzersiz bir kültürel mirasa sahiptir.
Kelt Dilinin Türkçe İle İlişkisi
Kelt dili, bugün var olmayan bir dil olmakla birlikte, yine de birçok benzerliği olan Türkçe ile ilgilidir. Örneğin, her ikisi de ekleri önemli ölçüde kullanır ve çoğul ekleri benzerdir. Bunun yanı sıra, Kelt dilinde bazı sesler ve fiiller, Türkçe ile benzerdir. Ayrıca, Keltlerin yazısı da runik olmakla birlikte, Türk runik yazısına benzerlik gösterir. Ancak, bu benzerlikler kesin bir Türk-Kelt bağlantısı doğrulayacak düzeyde değildir. Yine de, dil konusunda ortaya çıkan benzerlikler, Keltlerin tarihindeki Türk hiyerarşisine işaret edebilir.
Türkler ve Keltler Arasındaki Ticaret
Tarihi kaynaklar, Türkler ve Keltler arasında ticari ilişkiler olduğuna dair birçok kanıt sunar. Geçmişte, Keltler başta elmas, altın ve gümüş ticareti olmak üzere birçok kıymetli madenin ticaretini yaparlardı. Aynı zamanda, Türkler de kumaş, ipek, baharat ve kürklerin ticaretini yaparlardı. Babaeski, İzmit ve Kocaeli şehirleri, Keltler ve Türkler arasındaki ticaret yolları olarak bilinirdi. Türkler, at ve develerini Keltlere satarlarken, Keltler de özellikle zırh ve silah konusunda uzman oldukları için savaş malzemeleri satın alırlardı. Bu ticaret yolları, hem Türkler hem de Keltler için karlı bir işti.
Sonuç
Keltlerin Türkler ile ortak noktaları ve benzerlikleri, tarih boyunca ilgi çekici bir konu olmuştur. Her iki millet de göçebe yaşam tarzı ve savaş stratejileriyle tanınır. Benzer şekilde, Keltler de Türkler gibi metal işlemeciliği ve madencilik alanında uzmanlaşmıştır. Ancak, kesin bir bağlantı hakkında net bir kanıt bulunmamaktadır. Tarihi kayıtlar, Türkler ve Keltler arasında ticari faaliyetler olduğunu göstermektedir ancak bu durum birbirlerini etkilemiş olabilir, ortak bir kökene dayanmayabilir. Sonuç olarak, bu konu hakkında daha fazla araştırmanın yapılması gerektiği açıktır.
